چگونه در بورس خرید و فروش کنیم؟
در ابتدا باید بدانیم که نظام قیمت‌گذاری بورس به گونه‌ای است که اشخاص نمی‌توانند در قیمت‌گذاری آن دخالت داشته باشند. به این معنی که افراد نمی‌توانند شخصاً و با قیمتی خارج از محدوده تعیین شده اقدام به خرید و فروش سهام نمایند بلکه این کار باید از طریق کارگزاری‌های بورس انجام پذیرد. کارگزاران افراد مطمئن هستند که علاوه بر اینکه سابقه تخلف مالی ندارند مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس دریافت می‌کنند.
در واقع فعالیت آن‌ها تحت نظارت بورس انجام می‌گیرد. همانطور که گفتیم خریداران و فروشندگان برای ورود به بورس در اولین اقدام باید به یکی از کارگزاران بورس مراجعه کرده و کد بورسی دریافت نمایند. پس از ان درخواست خود را به کارگزاری مربوطه اعلام کنند. این اعلام می‌تواند به‌صورت حضوری، تلفنی، اینترنتی و یا آنلاین صورت پذیرد. تقاضای آن‌ها وارد سیستم معاملات شده و در ستون خرید و فروش بر اساس قیمت و الویت زمانی قرار می‌گیرد.
نحوه قرار گرفتن تقاضای خرید یا فروش در سیستم به این گونه است که تقاضای فروشی که قیمت ارزان‌تری داشته باشد یا تقاضای خریدی که قیمت بالاتری دارد در ردیف اول ستون مربوط به خود قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است چنانچه دو تقاضای خرید یا دو تقاضای فروش با قیمت مشابه وارد سیستم معاملات شود، قرار گرفتن سفارش در سیستم بر اساس زمان ارسال درخواست خواهد بود.
علاوه بر این هر خرید و فروش در بورس، کارمزدی دارد. این کارمزد بر اساس اینکه چه نوع اوراق بهاداری در چه بازاری معامله شده است متفاوت است. کارمزدها و نرخ خدمات در بازار سرمایه ایران در مطلب جداگانه‌ای با ذکر مثال بررسی شده است.
این مختصری از روند انجام یک معامله بود. حال سوال این است که چگونه باید متوجه شویم که سهام چه شرکتی را بخریم یا بفروشیم؟ در خرید و فروش چه مواردی را باید مدنظر قرار دهیم؟ اگر دوستمان گفت فلان سهم را بخر یا بفروش، چگونه مطمئن شویم که اشتباه نمی‌کنیم؟ یا بهتر بگوییم، چگونه ضرر و احتمال اشتباه خود ار به حداقل برسانیم؟
برای بررسی و تحلیل سهام شرکت‌ها به طور عموم از دو روش استفاده می‌شود:
- تحلیل بنیادی (فاندامنتال): در این روش عوامل بنیادی که بر روی قیمت سهم یک شرکت تاثیر می‌گذارد، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. این تحلیل با استفاده از گزارش‌هایی که در صورت‌های مالی اعلام می‌شود به پیش‌بینی و بررسی سهام یک شرکت می‌پردازد و بیشتر برای دوره‌های زمانی طولانی‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع تحلیل، شرایط اقتصادی کلان، شرایط صنعت مربوطه و پس از آن شرایط شرکت مورد نظر بررسی و تحلیل می‌شود. نسبت P/E شرکت (نسبت قیمت به سود هر سهم)، حاشیه سود خالص آن، نسبت بدهی، نسبت جاری، ارزش دفتری و گردش موجودی‌ها از جمله عواملی است که در تحلیل فاندامنتال مورد توجه قرار می‌گیرد.
- تحلیل تکنیکال: در این نوع تحلیل به جای بررسی صورت‌های مالی شرکت‌ها، به نمودار قیمتی آن‌ها در بازه‌های زمانی مشخص پرداخته می‌شود و از آنچه در گذشته اتفاق افتاده‌است، رفتار آینده سهم پیش‌بینی می‌شود. این روش تحلیلی برای بازه‌های زمانی کوتاه‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تحلیل تکنیکال اعتقاد بر این است که رفتار و روند قیمتی سهام یک شرکت در دوره‌های زمانی مشخص، تکرار می‌شود.
